Blog

Dlaczego praca biurowa może być niezdrowa?

Dane opisywane w różnych źródłach donoszą, że 60 do 80% społeczeństwa, szczególnie w krajach cywilizowanych, cierpi z powodu bólów kręgosłupa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w 2015 roku opracował raport pt. „Zdolni do pracy”, z którego wynika, że jako powód zwolnienia z pracy, około 51% pracowników w naszym kraju podało ból odcinka szyjnego kręgosłupa, 34% uskarżało się na ból dolnego odcinka, a 18% podało ból kręgosłupa piersiowego – wynika z tego że część osób cierpiała z powodu bólu nie tylko w obrębie jednego odcinka kręgosłupa . Dlaczego bóle kręgosłupa dotycza tak wielu osób?

Postęp cywilizacyjny sprawił że obciążenia, pozycje i czas jaki w nich spędza nasz kręgosłup są niefizjologiczne a struktury z których jest zbudowany nieprzystosowane. Tępo i dynamika tego procesu sprawia że natura „nie ma czasu” na przystosowanie kręgosłupa.

Badacze przewidują kierunek naszej ewolucji do tzw. homo computerus. Nasza postawa i kręgosłup będą zmieniały się aby podołać długim godzinom spędzanym za biurkiem w pozycji siedzącej.

Prawidłowa postawa w pozycji wyprostowanej sprawa że fizjologiczne krzywizny kręgosłupa (kifoza piersiowa oraz lordoza szyjna i lędźwiowa) są w prawidłowym ułożeniu. Siły działające na kręgosłup rozkładają się równomiernie, pionowo od głowy do stóp, a każdy krąg poddany jest określonemu fizjologicznemu naciskowi. Miednica jest w pozycji neutralnej.

W siedzącej pozycji zgarbionej zostają zniesione fizjologiczne krzywizny kręgosłupa co za tym idzie zostaje zmniejszona jego wytrzymałość na obciążenia osiowe. Nacisk wywierany prze kęgi na krążki międzykręgowy kumuluje się w ich części brzusznej, zaś w części grzbietowej dochodzi do oddalania się od siebie łuków kręgów. Powoduje to przemieszczenie się materiału krążka międzykręgowego do tyłu i może prowadzić do jego degeneracji oraz do rozciągnięcia struktur więzadłowych i mięśniowcyh zlokalizowanych w tylnej części kręgosłupa.

W kręgosłupie szyjnym powoduje to nadmierne ustawienie protrakcyjne głowy (wysunięcie głowy do przodu) co powoduje nieprawidłowe napięcia mięśniowe i zmiany w stawach kręgosłupa. Klatka piersiowa się zaokrągla i przykurcza w tej pozycji.

Spędzając po osiem godzin dziennie w takiej pozycji organizm uczy się i utrwala nieprawidłowy stan. Rozciągnięte więzadła i słabe mięśnie nie są w stanie stabilizować kręgów co w konsekwencji daje dalsze patoligiczne zmiany. Konsekwencją długotrwałego siedzenia mogą być też wypukliny i przepukliny krażków międzykręgowych. Ich nacisk na korzenie nerwów może powodować objawy rwy kulszowej. Dlatego tak ważna jest nauka prawidłowej pozycji siedzącej oraz ćwiczeń, które można wykonywać zarówno w pracy jak i w domu. Odpowiednie ćwiczenia rozciągające jak i wzmacniające pozwolą na przywrócenie mięśnią ich prawidłowej długości i siły aby były w stanie utrzymać prawidłową postawę. Bardzo ważne jest także ergonomiczne zagospodarowanie swojego miejsca pracy i odpowiednio dobrane krzesło, na którym spędzamy tak dużo czasu w trakcie pracy, Wizyta u fizjoterapeuty umożliwi nam poznanie zasad ergonomicznej pracy, pozwoli zauważyć błędy które popełniamy a także nauczyć się ćwiczeń, które pozwolą na utrzymanie naszego kręgosłupa w dobrej kondycji.

Image:Designed by yanalya / Freepik

Uszkodzenie łąkotek

Szacuje się, nawet 80% wszystkich urazów kolan, stanowią uszkodzenia łąkotek. Są one potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania stawu kolanowego, a ich uszkodzenie może przyspieszać i nasilać zmiany zwyrodnieniowe. Łąkotki (przyśrodkowa i boczna) to twory chrzęstno –włókniste w kształcie sierpa, które pokrywają 2/3 powierzchni stawowej leżącej na kości piszczelowej. Zewnętrznym obwodem są połączone z torebką stawu kolanowego. Są one bardzo istotnymi strukturami ponieważ amortyzują i przenoszą obciążenia, którym jest poddawany staw. Uzupełniając przestrzeń w stawie dają stabilność, biorą udział w odżywianiu chrząstki stawowej oraz ruchach zgięcia, wyprostu i rotacyjnych kolana.

Łąkotka przyśrodkowa ulega uszkodzeniu pięć razy częściej niż łąkotka boczna ze względu na swoją dużą ruchomość. Najczęściej na uraz ten narażone są osoby młode aktywne sportowo. Uszkodzenie spowodowane może być pojedynczym urazem lub wielokrotnymi mikrourazami. Najczęstszym mechanizmem prowadzącym do uszkodzenia łąkotki jest koślawienie obciążonego i zgiętego stawu kolanowego połączone z rotacją zewnętrzną podudzia (łąkotka przyśrodkowa) lub szpotawienie kolana z rotacja wewnętrzna podudzia(łąkotka boczna). Uszkodzenie łąkotki często występuje jako jeden z elementów uszkodzenia stawu kolanowego. W triadzie O’Doneghue’a oprócz łąkotki uszkodzeniu ulega więzadło krzyżowe przednie i więzadło

Najbardziej charakterystycznymi objawami uszkodzenia łąkotek są: ból w okolicy stawu kolanowego, okresowe blokowanie się stawu ,obrzęk, uczucie „uciekania” kolana, przeskakiwanie w stawie w czasie ruchu. W trakcie badania przez ortopedę lub fizjoterapeutę można zaobserwować dodatnie testy świadczące o uszkodzeniu łąkotek. poboczne piszczelowe. Najistotniejszymi elementami rozpoznania jest wywiad zbierany od pacjenta, badanie oraz badania dodatkowe, jak rezonans magnetyczny kolana.

Po prawidłowo przeprowadzonej diagnostyce lekarz ortopeda decyduje dalszym postępowaniu . Wyróżnia się dwa sposoby terapii – zachowawczą oraz operacyjną. Leczenie zachowawcze, umożliwia wygojenie się uszkodzonej łąkotki. Jest ono możliwe tylko wtedy, gdy do uszkodzenia w ukrwionej części łąkotki, jest ona stabilna a szczelina pęknięcia nie przekracza 5 mm.

W leczeniu operacyjnym stosowana jest artroskopia, podczas której oceniana jest wielkość i miejsce uszkodzenia. Jeśli uszkodzone fragmenty łąkotki są niestabilne i znajdują się w części nie unaczynionej usuwa się je. Jeżeli uszkodzenie znajduje się w części unaczynionej łąkotki możliwe jest jej zszycie.Koniecznym uzupełnieniem zabiegu operacyjnego jest indywidualny i konsekwentnie realizowany program rehabilitacji. Początkowo jest ona ograniczona do zabiegów zmniejszających nadmierną bolesność i obrzęk i ćwiczeń bez obciążenia. W późniejszym czasie rehabilitacja staje się bardziej intensywna a jej celem jest odtworzenie utraconych funkcji całej kończyny dolnej
Po prawidłowo przeprowadzonym leczeniu usprawniającym pacjent jest w stanie w pełni wrócić do aktywności sportowej i rekreacyjnej.

Zespół ciasnoty podbarkowej

Zespół ciasnoty podbarkowej (ang. Subacromial Impingement Syndrome- SIS) jest jedną z najbardziej powszechnych dysfunkcji powodujących ból stawu ramiennego. Mniej więcej połowa przypadków zaburzeń w stawie barkowym spowodowana jest ciasnotą podbarkową, nazywaną także konfliktem podbarkowym lub cieśnią podbarkową. Objawami są: ból o różnym nasileniu i ograniczanie zakresu ruchu stawu.

Dolegliwości bólowe mogą stać się tak dokuczliwe, że nawet najprostsze codzienne czynności stają się problemem. Osoby dotknięte cieśnią podbarkową skarżą się na ból nasilający się w nocy, który wybudza je ze snu. Prowadzi to do wielomiesięcznego okresu, w którym pacjent nie może wypocząć w nocy i ma znaczne dolegliwości w trakcie dnia.
Przestrzeń podbarkowa jest strefą barku znajdującą się pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki, więzadłem kruczo-barkowym oraz stawem barkowo-obojczykowym (tworzą strop przestrzeni) oraz głową i guzkiem większym kości ramiennej (stanowią dolne ograniczenie przestrzeni). Zespołem ciasnoty podbarkowej nazywa się stan, w którym przestrzeń ta ulega zmniejszeniu. Prowadzi to do ucisku struktur znajdujących się w świetle przestrzeni: kaletki podbarkowej, pierścienia rotatorów, ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego. Również podrażnienie tych struktur, prowadzące do ich obrzęku może sprawić, iż w przestrzeni będzie „za mało miejsca”. W takim przypadku, podczas unoszenia kończyny do góry dochodzi do kompresji, ucisku struktur znajdujących się w jej obrębie. Długotrwałe drażnienie ścięgien i kaletki powoduje ich uszkodzenie i stan zapalny. Jest on bardziej aktywny w nocy, stąd silne dolegliwości nocne.

Cechą predysponującą do powstania pierwotnej cieśni podbarkowej jest haczykowate ukształtowanie wyrostka barkowego. Również zmiany w budowie: więzadła kruczo-barkowego, stawu barkowo-obojczykowego i dalszego końca obojczyka, spowodowane urazem lub zwyrodnieniem mogą prowadzić do powstania cieśni. Dysfunkcje tkanek miękkich, głównie mięśni stożka rotatorów oraz mięśni stabilizujących łopatkę na ścianie klatki piersiowej z czasem powodują zmniejszanie się przestrzeni podbarkowej. Niestety również zmiany w układzie odpornościowym, biochemiczne, brak równowagi hormonalnej lub choroby metaboliczne (np. cukrzyca) mają wpływ na wielkość tej przestrzeni. Z powodu artropatii cukrzycowej pacjenci z tym schorzeniem mają trzy razy większe ryzyko rozwoju zespołu niż pozostali pacjenci. Wtórny zespół ciasnoty podbarkowej jest najczęściej następstwem przebytego urazu , zabiegu operacyjnego lub długiego unieruchomienia.
Rozpoznanie cieśni podbarkowej jest oparte o wywiad, badanie kliniczne i badania obrazowe – RTG, USG.

Leczeniem, które przynosi doskonałe efekty jest połączenie rehabilitacji i farmakoterapii podawanej doustnie lub miejscowo. Zwykle stosuje się steroidowe leki przeciwzapalne w formie ostrzyknięcia odpowiednich struktur w obrębie przestrzeni podbarkowej, co pozwala na zmniejszenie dolegliwości bólowych i podjęcie odpowiednich ćwiczeń. Wzmocnienie stożka rotatorów, wyćwiczenie mięśni stabilizujących łopatkę pozwala na przywrócenie właściwej odległości struktur tworzących przestrzeń podbarkową. W razie nieskuteczności leczenia zachowawczego trwającego 12 – 16 tyg trzeba rozważyć leczenie operacyjne.

Zabieg artroskopowy zwykle znacznie zmniejsza dolegliwości bólowe oraz pozwala na zwiększenie zakresu ruchomości barku. Nieodłączną częścią całego procesu leczenia są ćwiczenia, które rozpoczynają się już w dniu zabiegu. Po dekompresji przestrzeni podbarkowej nie jest wymagane żadne unieruchomienie.